De Colección Mutis
Saltar a: navegación, buscar
Línea 9: Línea 9:
 
{{taparita|  
 
{{taparita|  
  
{{column_4|'''Español........'''|'''Ynd.<sup>o</sup><ref>Indio</ref> Yaruro'''|'''Español........'''|'''Ynd.<sup>o</sup> Yaruro'''}}
+
{{column_4|<h2>Español.</h2>|<h2>Ynd.<sup>o</sup> Yaruro.</h2> |<h2>Español.</h2>|<h2>Ynd.<sup>o</sup> Yaruro.</h2>}}
 
|
 
|
{{column_2|Bostesar<ref>Bostezar</ref><br>
+
{{cuadricula
Silvar<ref>Silbar</ref><br>
+
|Longitud. |'''Gachi'''.
Echarse<br>
+
|Augero.<ref>Creemos que es “Agujero”.</ref> |'''Coò'''.
Para tu hir<ref>Tú ir</ref><br>
+
|Fosa. |'''Pùe'''.
Ve tu<ref>Ve tú</ref><br>
+
|Cueba.|lo mismo.
Vete<br>
+
|Piedra. |'''Tandae'''.
Dormir<br>
+
|Oro. |'''Chiparari'''.
Sueño<br>
+
|Plata. |'''Prata'''.
Saltar<br>
+
|Hierro. |'''Llipatae'''.
Tener<br>
+
|Plomo. |'''Poranecho'''.
Corẽr<ref>Correr</ref><br>
+
|Sal. |'''Llaguime'''.
Bailar<br>
+
|Cal. |'''Toguepea'''.
Mamar<br>
+
|Veneno. |'''Toò'''.
Amor<br>
+
|Maravilla. |'''Toquey'''.
Gozoso<br>
+
|Verdura. |'''Choa'''.
Gozo<br>
+
|Yerva. |'''Vnno'''.
Tristeza<br>
+
|Arbol. |'''Andò'''.
Dolor<br>
+
|Leña. |'''Condo'''.
Pena<br>
+
|Bosque. |'''Puequea'''.
Travajo<ref>Trabajo</ref><br>
+
|Palo. |'''Fòor'''.
Perezoso<br>
+
|Raiz. |'''Garapà'''.
Yo<br>
+
|Tronco. |'''Totaru'''.
Tu<ref>Tú</ref><br>
+
|Corteza. |'''Toia'''.
Aquel<br>
+
|Rama. |'''Tutiugna'''.
Nosotros<br>
+
|Oja.|'''Topona'''.
Vosotros<br>
+
|Flor. |'''Toquey'''.
Aquellos<br>
+
|Fruta. |'''Tochò'''.
Ser<br>
+
|Semilla. |'''Baỳ'''.
Yo soi<ref>soy</ref><br>
+
|Vio, Fruta. |'''Cho, Tocho'''.
Tu<ref>tú</ref> eres<br>
+
|Cebolla. |'''Pean'''.
El<ref>Él</ref> es<br>
+
|Nuez.|'''Davadè'''.
Nosotros somos<br>
+
|Manzana. |'''Gure'''.
Vosotros sois<br>
+
|Encina. |'''Davadè'''.
Aquellos son<br>
+
|Viña. |'''Davadè'''.
Fuè<ref>Fue</ref><br>
+
|Llanura. |'''Terecqueba'''.
Comer<br>
+
|Campo. |'''Oipa'''.
Yo como<br>
+
|Siembra. |'''Ponea'''.
Tu<ref>Tú</ref> comes<br>
+
|Trigo. |'''Davadè'''.
Aquel come<br>
+
|Centeno. |'''Davadè'''.
Vever<ref>Beber</ref><br>
+
|Trigo escojido. |'''Davade'''.
Nutrir<br>
+
|Alvena|'''Davade'''.
Tomar<br>|
+
|Cevada. |'''Tocho'''.
'''Canellavae'''<br>
 
'''Cuira'''<br>
 
'''Moa'''<br>
 
'''Goyriconde'''<br>
 
'''Bagura<nowiki>=</nowiki>quia'''<br>
 
'''Bagura<nowiki>=</nowiki>gue'''<br>
 
'''Moaane'''<br>
 
'''Moache'''<br>
 
'''Ñondo'''<br>
 
'''Mitauq<sup>e</sup>'''<br>
 
'''Bagura <nowiki>=</nowiki> gue'''<br>
 
'''Tacaèllo'''<br>
 
'''Ñungara'''<br>
 
'''Gongini'''<br>
 
'''Meneti <nowiki>=</nowiki> qia'''<br>
 
lo mismo<br>
 
'''Conini <nowiki>=</nowiki> qia'''<br>
 
'''Gitò'''<br>
 
'''Quea <nowiki>=</nowiki> pitina'''<br>
 
'''Ambepa'''<br>
 
'''Chuminde'''<br>
 
'''Codè'''<br>
 
'''Menè'''<br>
 
'''Odè'''<br>
 
'''Amonè'''<br>
 
'''Meneno'''<br>
 
'''O'''<br>
 
'''Gaocha'''<br>
 
'''Conderi <nowiki>=</nowiki> Conde'''<br>
 
'''Mene <nowiki>=</nowiki> dade'''<br>
 
'''Gudì'''<br>
 
'''Anone <nowiki>=</nowiki> pumane'''<br>
 
'''Chaninda <nowiki>=</nowiki> panicori'''<br>
 
'''Ode <nowiki>=</nowiki> dade'''<br>
 
'''Llare'''<br>
 
'''Ura'''<br>
 
'''Conde <nowiki>=</nowiki> guerei'''<br>
 
'''Mene <nowiki>=</nowiki> gura'''<br>
 
'''Onde <nowiki>=</nowiki> guerei'''<br>
 
'''Gara'''<br>
 
'''Chanderi'''<br>
 
'''Oidey'''<br>
 
 
}}
 
}}
 
|  
 
|  
{{column_2|Sacudir<br>
+
{{cuadricula
Golpear<br>
+
|Gisantes. |'''Toqicho'''.
Cielo<br>
+
|Animal. |'''Gunipe'''.
Niebla<br>
+
|Pescado. |'''Choò'''.
Nube<br>
+
|Ballena. |'''Viana, Choò'''.
Arco Yris<ref>Arcoiris</ref><br>
+
|Cangrexo. |'''Eque'''.
Ravo<ref>Rayo en otras listas</ref><br>
+
|Serpiente. |'''Cueconome'''.
Aire<br>
+
|Rana. |'''Guenguey'''.
Viento<br>
+
|Gusano. |'''Punu'''.
Ventilar<br>
+
|Mosca. |'''Punu'''.
Turbunada<br>
+
|Mosquito. |'''Meè'''.
Uracan<ref>Huracán</ref><br>
+
|Ormiga. |'''Coii'''.
Vapor<br>
+
|Araña. |'''Maca'''.
Lluvia<br>
+
|Aveja. |''''''.
Rocio<ref>Rocío</ref><br>
+
|Miel. |'''Eana'''.
Granizo<br>
+
|Buey. |'''Paca, ana'''.
Trueno<br>
+
|Baca.| '''Paca'''.
Relanpago<ref>Relámpago</ref><br>
+
|Ternera. |'''Paca &#61; boy'''.
Niebe<ref>Nieve</ref><br>
+
|Obeja. |'''Congueguea'''.
Frio<ref>Frío</ref><br>
+
|Carnero. |'''Bvaà'''.
Elada<ref>Helada</ref><br>
+
|Cabrra. |'''Yatepatepatea'''.
Yelo<ref>Hielo</ref><br>
+
|Cuerno. |'''Yatachea'''.
Fuego<br>
+
|Caballo. |'''Yaè'''.
Lumbre<br>
+
|Asno. |'''Mura'''.
Sombra<br>
+
|Camello. |'''Davadè'''.
Sombrio<ref>Sombrío</ref><br>
+
|Cerdo. |'''Abueya'''.
Dia<ref>Día</ref><br>
+
|Perro. |'''Aure'''.
Noche<br>
+
|Gato. |'''Michi'''.
Mañana<br>
+
|Leon. |'''Vpaneme &#61; quaquea'''.
Tarde<br>
+
|Oso. |'''Tochopi'''.
Oriente<br>
+
|Lobo. |'''Davadè'''.
Occidente<br>
+
|Zorra. |'''Oriro'''.
Septentrion<ref>Septentrión</ref><br>
+
|Liebre. |'''Ñatutu'''.
Medio<nowiki>=</nowiki>dia<ref>Día</ref><br>
+
|Raton. |'''Muy'''.
Verano<br>
+
|Gallina. |'''Ocararo'''.
Ybierno<ref>Invierno</ref><br>
+
|Gallo. |'''Ocararo, hoy'''.
Llover<br>
+
|Ganzo. |'''Ocararo, Anna'''.
Echar<br>
+
|Pato. |'''Llonavata'''.
Desgarar<ref>Desgarrar</ref><br>
+
|Pichon. |'''Toco'''.
Vestir<br>
+
|Aguila.|'''Puaqui &#61; raranbi'''.
Da tu<ref>tú</ref><br>
+
|Cuerbo. |'''Macae'''.
Cortar<br>|
+
|Codorniz. |'''Punguè'''.
'''Ponde'''<br>
 
'''Quequegua'''<br>
 
'''Gue'''<br>
 
'''Goyo'''<br>
 
'''Bua <nowiki>=</nowiki> guana <nowiki>=</nowiki> nenba'''<br>
 
'''Guana <nowiki>=</nowiki> cue'''<br>
 
'''Guangua <nowiki>=</nowiki> Core'''<br>
 
'''Paepa'''<br>
 
lo mismo<br>
 
'''Buico'''<br>
 
'''Ginenico'''<br>
 
'''Biracaru'''<br>
 
'''Unda'''<br>
 
'''Guanan <nowiki>=</nowiki> boni'''<br>
 
'''Ucha'''<br>
 
'''Chichu <nowiki>=</nowiki> ambo'''<br>
 
'''Turà'''<br>
 
'''Otabo <nowiki>=</nowiki> bira'''<br>
 
'''Chichuari <nowiki>=</nowiki> Code'''<br>
 
'''Chucha <nowiki>=</nowiki> tamo'''<br>
 
lo mismo<br>
 
lo mismo<br>
 
'''Condè'''<br>
 
lo mismo<br>
 
'''Changui'''<br>
 
lo mismo<br>
 
'''Pichi'''<br>
 
'''Gitodià'''<br>
 
'''Ñimua <nowiki>=</nowiki> gando'''<br>
 
'''Gitò'''<br>
 
'''Buà'''<br>
 
'''Yuandere'''<br>
 
'''Gachi'''<br>
 
'''Chuu'''<br>
 
'''Tanò'''<br>
 
'''Vipa'''<br>
 
'''Coo'''<br>
 
'''Anenbue'''<br>
 
'''Yagui <nowiki>=</nowiki> pullu'''<br>
 
'''Y, a'''<br>
 
'''Oyde'''<br>
 
'''Tutibuto'''<br>
 
 
}}
 
}}
 
 
}}
 
}}
 
 
}}
 
}}

Revisión del 06:58 8 nov 2012

Manuscrito 2927 BPRM/fol 8v

fol 8r << Anterior   | Manuscrito 2927 BPRM |   Siguiente >> fol 9r

Trascripción

Español.

Ynd.o Yaruro.

Español.

Ynd.o Yaruro.

Longitud. Gachi.
Augero.[1] Coò.
Fosa. Pùe.
Cueba. lo mismo.
Piedra. Tandae.
Oro. Chiparari.
Plata. Prata.
Hierro. Llipatae.
Plomo. Poranecho.
Sal. Llaguime.
Cal. Toguepea.
Veneno. Toò.
Maravilla. Toquey.
Verdura. Choa.
Yerva. Vnno.
Arbol. Andò.
Leña. Condo.
Bosque. Puequea.
Palo. Fòor.
Raiz. Garapà.
Tronco. Totaru.
Corteza. Toia.
Rama. Tutiugna.
Oja. Topona.
Flor. Toquey.
Fruta. Tochò.
Semilla. Baỳ.
Vio, Fruta. Cho, Tocho.
Cebolla. Pean.
Nuez. Davadè.
Manzana. Gure.
Encina. Davadè.
Viña. Davadè.
Llanura. Terecqueba.
Campo. Oipa.
Siembra. Ponea.
Trigo. Davadè.
Centeno. Davadè.
Trigo escojido. Davade.
Alvena Davade.
Gisantes. Toqicho.
Animal. Gunipe.
Pescado. Choò.
Ballena. Viana, Choò.
Cangrexo. Eque.
Serpiente. Cueconome.
Rana. Guenguey.
Gusano. Punu.
Mosca. Punu.
Mosquito. Meè.
Ormiga. Coii.
Araña. Maca.
Aveja. .
Miel. Eana.
Buey. Paca, ana.
Baca. Paca.
Ternera. Paca = boy.
Obeja. Congueguea.
Carnero. Bvaà.
Cabrra. Yatepatepatea.
Cuerno. Yatachea.
Caballo. Yaè.
Asno. Mura.
Camello. Davadè.
Cerdo. Abueya.
Perro. Aure.
Gato. Michi.
Leon. Vpaneme = quaquea.
Oso. Tochopi.
Lobo. Davadè.
Zorra. Oriro.
Liebre. Ñatutu.
Raton. Muy.
Gallina. Ocararo.
Gallo. Ocararo, hoy.
Ganzo. Ocararo, Anna.
Pato. Llonavata.
Pichon. Toco.
Aguila. Puaqui = raranbi.
Cuerbo. Macae.
fol 8r << Anterior   | Manuscrito 2927 BPRM |   Siguiente >> fol 9r

Referencias

  1. Creemos que es “Agujero”.