De Colección Mutis
Saltar a: navegación, buscar

Manuscrito 2914 BPRM/fol 38v

fol 38r << Anterior   | Manuscrito 2914 BPRM |   Siguiente >> fol 39r

Trascripción

Ycaritipome cabu veytaque, vel Gua-teveytaque. De caeteris temporibus et personis ut in 1.a conjugatione, servatis servandis. El pret.0 impf.0, perfecto et plusqpf.0 mas usado es assi: Yo era, fui y avia sido avisado... Au icaritipombo veypoti. — El neg.v° assi: Ycaritipombo cabu, vel Guate veypoti.

3.a CONJUGACIÓN DE LOS ACABADOS EN na Indicativo modo. Yo corro... Au vecatuña. — Tu... Mecatuña. — Aquel... Necatunya. Nos... Ne. — Vos... Me. — Aquel.s... Ne, vel Necatuñaton.— Pret.0 impf.0 et plusqpf.0: Yo corría ó havia corrido... Au vecatu-ñaco, Me, Ne. — P.11: Ne, Me, Ne, vel Necatuñacon. Pret.0 perf.0: Yo corrí... Au vecatumuy, Me, Ne. — P.u: Ne, Me, Ne, vel Neca-tunton. — Futuro: Yo correré... Au vecatuntaque, &. — Aquel.5... Ne, vel Necatuntan.

Imp.m

Ecatunco amoro. — Corre tu, aquel... ídem. — P.!i: Ecatuntoco, et 2.a et 3.a

Obtat.™

Ojala yo corre... Au vecatumuri roconra, et sic de caeteris. Otro: Q.d0 yo corre... Au ecatumuri yaco, &, mutatis personis. — Otro: Aunq.e yo corre... Ecatumuri seme, et sic de caeteris.—Pret.0 impf.0: Si yo corriera... Augua ecatumuriaco, &. — Otro: Augua ecatumuri ma¬numbo. — Tu, aquel, nos... ídem. — Vos... Ecatuniuricon ma¬numbo. — Aquel.s... ídem. — Pret.0 perf.0 et plusqpf.: Quando yo haya 6 huviesse corrido... Augua ecarumpoto, et sic de c.s

Infini.'0

Correr... Ecatumuri, vel Ecatuno. — Por haver corrido ó por haver de correr... Ecatumpoque. Gerundios: De correr... Ecatune.— Dat.'°: Por correr... Ecatuntome. — Acus.'": A correr... Ecatune. Ablat.0: Por correr... Ecatumurique. Supino: A correr... Ecatu¬ne. — Particip.s: El que corre... Ecatuntoto. — El que corrió... Ecatumbo. — El corrido... Ecatumpo. — El que ha de correr... Ecatumtotome-quineytaque. — El que ha de ser corrido... Ecatun-ye-neytaque. — Relativos: Lo que corro... Necatumuri. — Lo que corri... Necatumpo. Passiva.

Esta resulta como las dos antecedentes, esto es, del participio de pretérito y del verbo substantivo, y solo hay la diferencia que en la 1." tendencia no se trunca el dicho participio, y en el futuro admite el tiempo presente con la nota de futuro y la t previa. V. g.: Yo soy corri¬do... Secatumpo au-gua. — 2.°: Yo fui corrido... Tecatumpose vey-poti au. — 3.°: Yo seré corrido... Tecatumpoveytaque au. — 1.°: Yo no soy corrido... Ecatumpava, ma, na. — 2.°: No fui... Ecatumpavey, mey, ney.—3.° No seré, &... Ecatumpaveytaque, mey, ney.— La 2.a tendencia passiva es como en las antecedentes conjugaciones: Yo soy corrido... Ecatumpome augua. — No soy, &... Ecatumpome cabu, vel guateva. — Yo fui corrido... Ecatumpome vey, vel veypoti. — Yo seré, &... Ecatumpome veytaque. — No, & ... Ecatumpome cabu vey-taque. — Y tomando por guia al verbo substantivo, se varían según el los tiempos restantes. — El pret.0 impf.0, perf.0 y plusqpf.0 tienen, ut vidimus, esta especial passiva, fuera de la común: Yo era, fui y havia sido corrido... Ecatumpombo au, et solis mutatis personis. — Yo no era, no fui ni havia sido corrido... Ecatumpombo guateva, ma, na.


4.a CONJUGACIÓN DE LOS ACABADOS EN gua O va

Quien sabe conjugar el verbo substantivo, sabe también conjugar esta conjugación; y assi, solo se apuntan las primeras personas.


Indicativo mo., temp.' pres."

Yo vivo... Nurogua, ma, na. — Yo vivía... Nuroguaco, maco, naco. — Yo viví... Nuroveypoti, meypoti, neypoti. — Yo viviré... Nuro-veytaque, meytaque, neytaque. — Vive tu... Nuro eyo, eyco.— P.u: Quiseyte, eyco, eytoco.

Obtat.*0

Q do yo vivia... Nuro veypoto, mey, ney. — Aunq.e yo viva... Nuro veyri seme, mey, ney. —

fol 38r << Anterior   | Manuscrito 2914 BPRM |   Siguiente >> fol 39r

Referencias